Tip:
Highlight text to annotate it
X
Translator: Arpiné Grigoryan Reviewer: Gohar Khachatryan
Քրիս Անդերսոն: Բարի գալուտ TED:
Ռիչարդ Բրենսոն: Շատ շնորհակալ եմ: Իմ առաջին մասնակցությունը TED-ին հոյակապ էր:
ՔԱ: Որևէ հետաքրքիր մարդ հանդիպե՞լ եք:
ՌԲ: TED-ը հոյակապ է նրանով, որ այստեղ բոլոր հանդիպումներն էլ հետաքրքիր են:
Ես ուրախ կլինեի հանդիպել Գոլդի Հոունի հետ
քանի որ պետք է ներողություն խնդրեի նրանից:
Երկու տարի առաջ մենք նրա հետ ճաշում էինք
նա կրում էր իր ամուսնական մեծ մատանին: Ես այն վերցրեցի և հագցրեցի իմ մատին, բայց հետո չկարողացա հանել:
Եվ այդպես նույն երեկոյան գնացի տուն` կնոջս մոտ
և նա ցանկանում էր իմանալ, թե ինչ գործ ունի մի այլ կնոջ մեծ...
խոշոր ամուսնական մատանին իմ մատին:
Եւ հաջորդ առավոտյան մենք ստիպված գնացինք ոսկերչի մոտ
ու կտրել տվեցինք այն:
Այդպիսով, /ծիծաղ/
ներողություն եմ խնդրում Գոլդիից:
ՔԱ: Վատ չէ:
Հիմա մենք հիմա կցուցադրենք որոշ սլայդեր
ահա Ձեր ընկերություններից մեկը... որոշները
Ժամանակին մեկը թե երկուսն եք սկսել:
Այսպիսով, Վիրջին Ատլանտիկ, Վիրջին Ռեքորդս...
Այդ ամենը սկսել է Ուսանող (Student) կոչվող ամսագրից:
Այնուհետև այս մնացածը նույնպես: Ուզում եմ հարցնել... ինչպե՞ս եք դա անում:
ՌԲ: Ես կարդացի TED-ի բոլոր այսպես կոչված հրահանգները
այն մասին, որ չի կարելի խոսել սեփական բիզնեսի մասին, և ահա,
հիմա Դուք եք ինձ հարցնում:
Փաստորեն ես ենթադրում եմ, որ Դուք չեք կարողանա ինձ բեմից վտարել
քանի որ Դուք սկսեցիք հարցնել:
/ծիծաղ/
ՔԱ: Թերևս դա կախված է պատասխանից:
ՌԲ: Ես վաղ հասկացա, որ եթե կարող ես մի ընկերություն աշխատացնել, ապա դու իրոք
կարող ես ցանկացած ընկերություներ աշխատացնել:
Ընկերություններում կարևորը ճիշտ մարդկանց գտնելն է,
նրանց ոգեշնչելը, նրանցից լավագույնը քաղելը
ես շատ եմ սիրում սովորել և չափազանց հետաքրքրասեր եմ
և ես սիրում եմ ստանձնել ստատուս քվոն
և փորձում այն գլխիվայր շուռ տալ:
Այդպիսով ես կյանքն ընկալում եմ որպես մեկ երկար սովորելու գործընթաց:
Եւ երբ ես թռչում եմ որևէ մեկի ավիաուղիներով
և այդ փորձը այնքան էլ հաճելի չի լինում, ինչպես
21 տարի առաջ եղավ, երբ ես մտածեցի` միգուցե ես կարող եմ
ստեղծել այնպիսի ավիաուղի, որով ինքս կուզենայի թռչել:
Եւ այդպես ես ձեռք բերեցի մի օգտագործված Բոինգ 747 և գործի դրեցի:
ՔԱ: Թերևս տարօրինակ բան էիք անում
քանի որ շատ մարդիկ Ձեզ հետ էին պահում, ասելով որ խենթ քայլ է:
Եւ փաստացի, որոշակի իմաստով, այն Ձեր կայսրությունը համարյա քանդեց մի պահ:
Ես մի զրույց ունեցա ներդրումային դրամատերերից մեկի հետ, որը
այն ժամանակ, երբ Դուք ըստ էության վաճառեցիք Վիրջին Ռեքորդսը
եւ խոշոր ներդրում կատարեցիք Վիրջին Ատլանտիկի մեջ,
նա համարում էր, որ դուք վաճառում եք
աշխարհի 4-րդ խոշորագույն ձայնագրման ընկերությունը
25-րդ խոշորագույն ավիաուղիների համար և Ձեր խելքը թռցրել եք:
Ինչո՞ւ դա արեցիք:
ՌԲ: Ես կարծում եմ, որ հաջողության և ձախողման միջև մի շատ բարակ բաժանարար գիծ կա:
Եւ եթե սկսում եք բիզնեսը առանց ֆինանսական օժանդակության,
շատ հավանական է, որ այդ բաժանարար գծի սխալ կողմում կհայտնվեք:
Մեզ վրա հարցակվում էր Բրիտանական ավիաուղիները
փորձելով ձախողել մեր ավիաընկերությունը,
և նրանք սկսեցին իրենց, հետագայում հայտնի դարձած` կեղտոտ հնարքների քարոզարշավը:
Եւ ես հասկացա, որ ողջ կայսրությունը կարող է փլուզվել
եթե ես մի բան չձեռնարկեմ:
Ավիաընկերության և ձայնագրման ընկերության
աշխատակիցներին պաշտպանելու նպատակով
ստիպված եղա վաճառել «ընտանեկան գանձերը» և պաշտպանել ավիաընկերությունը:
ՔԱ: Հաշվի առնելով Napster-ի հետագա հայտնությունը, Դուք հանճարեղ գտնվեցիք
այս հարցում ևս:
ՌԲ: Այո, ինչպես պարզվեց, Վիրջին Ռեքորդսի վաճառքը ճիշտ քայլ էր:
Այն ժամանակ տխուր էր, սակայն մենք շարունակում էինք առաջ գնալ:
ՔԱ: Հիմա դուք շատ եք օգտագործում Վիրջին բրենդը,
և տպավորություն է ստեղծվում, որ դուք ստանում եք սիներգիա:
Իսկ ի՞նչ է Վիրջին բրենդը նշանակում Ձեզ համար:
ՌԲ: Կարծում եմ, այն նշանակում է որակ,
որ Դուք գիտեք, եթե որևէ մեկն առնչվում է Վիրջին ընկերության հետ, նրանք...
ՔԱ: ...նրանք որակ են, Ռիչարդ, դե լավ հիմա, բոլորն էլ ասում են որակ -- ոգի՞:
ՌԲ: Ոչ, բայց ես պատրաստվում էի շարունակել սա:
Մենք բավականին շատ զվարճանում ենք, և ես կարծում եմ, որ մարդիկ, ովքեր աշխատում են դրա համար` վայելում են:
Մենք, ինչպես ասեցի, ներխուժում և թափահարում ենք այլ ոլորտները:
և կարծում եմ գիտեք, որ մենք դա ուրիշ կերպ ենք անում
և կարծում եմ այն արդյունաբերությունները, որտեղ Վիրջինը մտել է
այլևս նույնը չեն մեր ներխուժումից հետո:
ՔԱ: Նկատի ունեմ, կան որոշ նախաձեռնություններ, որ Դուք սկսել եք
որտեղ բրենդը դեռևս լավ չի կարողացել աշխատել:
Նկատի ունեմ Վիրջին Բրայլդս (Կույս Հարսնացուներ)` ի՞նչ եղավ դրանց հետ:
/ծիծաղ/
ՌԲ: Մենք ոչ մի գնորդ չգտանք:
/ծիծաղ/
/ծափահարություններ/
ՔԱ: Ինձ նաև հետաքրքրում է թե ինչու
Դուք բաց թողեցիք հնարավորությունը` պահպանակների մեկնարկով: Անվանեցիք դրանց Mates /ընկերներ/
Իսկ չէ՞իք կարող Վիրջին բրենդը այդտեղ էլ կիրառե՞լ:
«ոչ-կույս այլևս» կամ էդպես մի բան:
ՌԲ: Կրկին, մենք գնորդներ գտնելու խնդիր կունենայինք:
Դե, սովորաբար երբ նոր ընկերություն ես սկսում ու ստանում ես հաճախորդների բողոքներ,
դու գիտես, որ կարող ես դրանց հետ գործ ունենալ:
Սակայն պահպանակների ընկերության հիմնումից 3 ամիս հետո
Ես մի նամակ-բողոք ստացա,
նստեցի ու երկար նամակով խորին ներողություն խնդրեցի այդ կնոջից:
Բայց ակնհայտորեն ես դրա հետ կապված շատ բան չէի կարող անել:
Եւ 6 ամիս անց, կամ խնդրի առաջանալուց 9 ամիս հետո,
Ես մի սքանչելի նամակ ստացա երեխայի նկարով
որում խնդրում էին ինձ դառնալ կնքահայր, ինչն էլ ես արեցի:
Փաստորեն այդ ամենը լավ ավարտ ունեցավ:
ՔԱ: Իսկապե՞ս: Պետք է բերեիք նկարը Ձեզ հետ: Հրաշալի է:
ՌԲ: Այո, պետք է:
ՔԱ: Օգնեք մեզ որոշ թվերի հետ:
Նկատի ունեմ, ի՞նչ քանակների հետ գործ ունեք:
Որքա՞ն մեծ է խումբը:
Որքա՞ն է ընդհանուր եկամուտը:
ՌԲ: Ընդհանուր առմամբ մոտ 25 միլիարդ դոլար է հիմա:
ՔԱ: Եւ քանի՞ աշխատակից ունեք:
ՌԲ: Մոտ 55,000:
ՔԱ: Դուք լուսանկարվել եք տարբեր ժամանակներում, տարբեր կերպ
առանց անհանգստանալու Ձեր արժանապատվությունը պահելու մասին:
Դա ի՞նչ էր: Իրակա՞ն էր:
ՌԲ: Ահա: Մենք բացում էինք Լոս Անջելեսի մեգա-խանութը կարծեմ:
ոնց որ թե...
ՔԱ: Սա Ձե՞ր մազերն են:
ՌԲ: Ոչ:
ՔԱ: Այդ մեկն ի՞նչ էր:
ՌԲ: Իջնում եմ թեյ խմելու:
ՔԱ: Լավ:
/ծիծաղ/
ՔԱ: Բավականին ուրախ է եղել: Սա մի հրաշալի մեքենա-նավ էր, որում...
ՌԲ: Ահ, այդ մեքենան որ մենք...
կարծեմ միջոցառում էր այլ TED մասնակիցների հետ:
Մի րոպե... կարո՞ղ եք այս կադրը մեկ րոպեով պահել:
/ծիծաղ/
ՌԲ: Ծանր գործ է, չէ՞:
ՔԱ: Բավականին ծանր է:
/ծիծաղ/
Երբ ես առաջին անգամ եկա ԱՄՆ, փորձել եմ այսպիսի կատակներ անել աշխատակիցների հետ ևս
և նրանք.. այստեղ նրանք այս առիթով ավելի խիստ կանոններ ունեն,
բավականին անովոր է:
ՌԲ: Ես գիտեմ, իրավաբաններն ասում են «Չի կարելի այդպիսի բաներ անել», բայց...
ՔԱ: Ի դեպ, պատմեք խնդրեմ...
ՌԲ: Կապված Փամմիի (Pammy) հետ,
սխալմամբ ենթադրելով, թե մենք կարող ենք մրցել Կոկա Կոլայի հետ
մենք ստեղծեցինք "The Pammy" զովացուցիչ ըմպելիքը իր շշով,
որը համարյա ուներ Փամելա Անդերսոնի ուրվագիծը
Սակայն խնդիրը կայանում էր նրանում, որ շիշը մշտապես ընկնում էր...
/ծիծաղ/
ՔԱ: Ֆիլիպ Սթա՞րքն (Philippe Starck) էր նախագծել:
ՌԲ: Անշուշտ:
ՔԱ: Ահա մի քանի նկար էլ նայենք: Վիրջին Բրայդս (*** Brides): Համակրելի է:
Եւ, կանգնեք այստեղ: Սա... Դուք կարծես ինչ-որ մրցանա՞կ էիք ստացել:
ՌԲ: Դրանից 25 տարի առաջ մենք թողարկել էինք Sex Pistols-ի
«Աստված պահպանիր թագուհուն» (God Save The Queen) և ես չէի կարող մտածել...
որ 25 տարի անց նա ինձ ասպետի կոչում կտա:
Կարծում եմ, ուղղակի նա հիշողության հետ խնդիր ունի:
ՔԱ: Դե, Աստված պահպանեց նրան և Դուք ստացաք Ձեր պարգևը:
Ձեզ դու՞ր է գալիս երբ Սըր Ռիչարդ են կոչում, թե՞ ինչպես:
ՌԲ: Ոչ մեկ երբևէ ինձ Սըր Ռիչարդ չի անվանել:
Երբ երբեմն Ամերիկայում լսում եմ Սըր Ռիչարդ
կարծում եմ, թե ինչ-որ Շեքսպիրյան ներկայացում է գնում:
Բայց ուրիշ ոչ մի տեղ այդպես չեն կոչում:
ՔԱ: Լավ, իսկ Դուք օգտագործու՞մ եք ասպետությունը որևէ նպատակով, թե...
ՌԲ: Ոչ: Թերևս... եթե խնդիրներ են լինում
ռեստորանում սեղան պատվիրելիս կամ այդպիսի մի բան,
արժե օգտագործել այն:
ՔԱ: Գիտեք, ոչ թե Ռիչարդ Բրենսոն, այլ Սըր Ռիչարդ Բրենսոն:
ՌԲ: Ես քարտուղարին կասեմ, որ այդպես էլ անի:
ՔԱ: Լավ, եկեք անցնենք տիեզերքի թեմային:
Մենք մի տեսահոլովակ ունենք, որ ցուցադրում է Ձեր մտահաղացումները
և Վիրջին Գալակտիկը (*** Galactic) երկնքում:
Տիեզերանավի նախագծողը (հայտնի գյուտարար) Բերթ Ռութա՞նն է:
ՌԲ: Այո, այն պատրաստ կլինի 12 ամսից:
այնուհետև ևս 12 ամիս կանցկացնենք փորձարկումների վրա
և սրանից 24 ամիս անց
մարդիկ հնարավորություն կունենան ճամփորդել տիեզերքում:
ՔԱ: Իսկ ինտերիերի դիզայնը Ֆիլիպ Սթարքի՞նն է:
ՌԲ: Դրա ահագին մասը Ֆիլիպն է արել
լոգոտիպերը, և նաև նա կառուցում է Նյու Մեքսիկոյի տիեզերակայանը,
և որպես հիմք նա վերցրել է աչքը
և տիեզերակայանը մեկ հսկա աչք է ներկայացնելու,
էնպես, որ տիեզերքից
թվա թե մի մեծ աչք է քեզ նայում:
Եւ վայրեջք կատարելիս նույնպես այդ աչքի վրա ես իջնում:
Դիզայնի առումով նա բացարձակ հանճար է:
ՔԱ: Բայց Դուք նրա՞ն չեք վստահել շարժիչի դիզայնը:
ՌԲ: Ֆիլիպը բավական խելառ է,
այնպես որ կարծում եմ նա շարժիչի լավագույն նախագծողը չէր լինի:
ՔԱ: Երկու օր առաջ նա մի հրաշալի զեկուցում է արել այստեղ:
ՌԲ: Իսկապե՞ս:
ՔԱ: Դե, որոշ մարդիկ այն շատ հավանեցին,
որոշներն էլ` կարծեցին, որ դա խենթություն է:
Բայց անձամբ ես կարծում եմ, որ այն հոյակապ էր:
ՌԲ: Նա հիանալի խանդավառ մարդ է, որի համար էլ սիրում եմ նրան:
ՔԱ: Փաստորեն Դուք միշտ ունեցել եք այդ հետազոտությունների ձգտումը:
Երբևե զղջացե՞լ եք դրա համար:
ՌԲ: Շատ անգամներ:
Օդապարիկներով և նավերով կատարած արշավների ժամանակ
ինձ կարծեմ մի 6 անգամ ուղղաթիռով հանել են ջրի միջից, այնպես որ
յուրաքանչյուր անգամ ես հույս չունեի տուն վերադառնալ և պատմել դրա մասին:
Եւ այդ պահերին
միշտ սկսում ես մտածել «Ի՞նչ եմ անում այստեղ»...
ՔԱ: Իսկ որքա՞նով եք մոտեցել այն սահմանին...
որ մտածեք «արդեն վերջ»:
ՌԲ: Օդապարիկով արկածներն էին, դրանցից յուրաքանչյուրը
յուրաքանչյուր անգամ մոտեցել ենք դրան
Եւ առաջին հերթին մենք...
մինչ այդ ոչ մեկ Ատլանտյան օվկիանոսը չէր փորձել անցնել օդապարիկով
մենք պետք է ստեղծեինք մի օդապարիկ, որն ունակ լիներ թռչելու շիթային հոսանքներում
և մենք այնքան էլ վստահ չէինք,
որ երբ օդապարիկը մտնի այդ շիթային հոսանքի մեջ,
արդյոք այն կդիմակայի այնտեղի 300-350 կմ/ժ արագությամբ մռնչացող քամիներին:
Եւ ահա երբ մենք սկսեցինք օվկիանոսն անցնելու մեր ճանապարը Մեն նահանգի SugarLoaf լեռան վրայից
բարձրանալով մենք մտնում էինք շիթային հոսանքի մեջ, այս հսկա օդապարիկը
օդապարիկի վերևի մասը սկսեց շարժվել 300 կմ/ժ արագությամբ,
երբ պատիճը, որի մեջ մենք գտնվում էինք, շարժվում էր երևի 5 կմ/ժ-ով:
այնուհետև այն շեշտակի վերելք կատարեց:
Դա նման էր հազարավոր ձիերից բռնվելուն:
Բոլոր մատերը խաչ անելով
մենք աղոթում էինք, որ օդապարիկը դիմադրի: Բարեբախտաբար այդպես էլ եղավ:
Բայց այդ բոլոր օդապարիկներով ճամփորդությունների վերջում
միշտ ինչ-որ բան այնպես չէր լինում,
Մի անգամ ես թռչում էի մի փորձառու օդագնացի հետ,
որը թռավ դուրս և լքեց ինձ, և ես ստիպված էի ողջ ուժով պայքարել կյանքի համար:
/ծիծաղ/
ՔԱ: Նա ասա՞ց որ Դուք էլ թռնեք, թե ուղղակի «Ես թռա այստեղից» և...
ՌԲ: Ոչ, նա ասաց, որ ես էլ թռնեմ, բայց երբ նրա ծանրությունից ազատվելով
օդապարիկը կտրուկ վեր թռավ մինչև 4000 մետր, ես...
ՔԱ: Դրանով Դուք ոգեշնչեցիք Յան ՄակՅուենի վեպը:
ՌԲ: Ես հագա թթվածնային դիմակը և կանգնեցի օդապարիկի վրա,
պարաշյուտը հագած, նայելով ներքևում ամպերի մրրիկներին,
փորձելով հավաքել խիզախությունս և թռչել Հյուսիսային ծովի մեջ, որը
մենության մի քանի դառնագին պահեր ապրեցի:
Սակայն, ամեն դեպքում կարողացա փրկվել:
ՔԱ: Թռչեցի՞ք, թե՞ այն վերջում ինքն ընկավ:
ՌԲ: Ես գիտեի, որ մի կես ժամվա վառելիք կա,
նաև գիտեի փրկվելու շանսերը թռնելու դեպքում
միայն մի երկու րոպե կմնար կյանքիս:
Այդպիսով ես վերադարձա պատիճի մեջ և փորձում էի
համոզել ինքս ինձ, որ ճիշտ քայլ եմ անում:
Ընտանիքիս անդամներին մի քանի տող գրեցի և նորից բարձրացա վերև,
նորից նայելով ամպերին,
և ապա նորից ետ վերադարձա դեպի պատիճ:
Վերջապես ինձ հասավ այն միտքը, որ ավելի լավ ճանապարհ կա:
Իմ վերևում մի հսկա օդապարիկ է,
որը կարելի է օգտագործել որպես աշխարհի ամենամեծ պարաշյուտ:
Ես հաջողացրեցի իջեցնել օդապարիկը ամպերից ներքև
և ծովից միայն 15 մետր բարձրությունից ինձ դուրս նետեցի:
Եւ օդապարիկը բախվեց ծովին
ապա վեր սլացավ դեպի 3կմ բարձրություն, արդեն առանց ինձ:
Ջրում հայտնվելը շատ հաճելի զգացում էր և ...
ՔԱ: Իսկ ի՞նչ էիք գրել Ձեր ընտանիքին:
ՌԲ: Դե այն ինչ որ մարդ մտածում է այդպիսի դրության մեջ գտնվելիս`
որ ձեզ շատ եմ սիրում և...
մինչև ճամփորդությունը սկսելը նրանց արդեն գրել էի նամակ,
եթե հանկարծ ինչ-որ բան պատահեր ինձ հետ:
Բարեբախտաբար այն նրանց պետք չեկավ:
ՔԱ: Այս հերոսություններն անչափ օգնեցին Ձեր ընկերությունների մարքեթինգին:
Տարիներ առաջ, քանի դեռ ես չէի դադարել հետևել հարցումներին,
Միացյալ թագավորությունում և այլուր Ձեզ համարում էին մեծ հերոս:
Իսկ ցինիկները կասեն, որ դա ուղղակի մի խելացի գործարար է,
որը գիտի ինչ է անում իր գովազդային հատուկ նպատակների համար:
Որքա՞ն է այս ամենում փիարի մասնաբաժինը:
ՌԲ: Իհարկե PR մասնագետները ասում են, որ որպես ավիաուղիների ղեկավար
ես պետք է ամեն կերպ խուսափեի օդապարիկներով և նավերով
ուղևորություններ սկսելուց և օվկիանոս ընկնելուց:
/ծիծաղ/
ՔԱ: Դա անհիմն չէր, Ռիչարդ:
ՌԲ: Իրականում, մեր ավիաուղիները մի ամբողջ գովազդային էջ տեղադրեցին
որն ասում էր. «Ռիչարդ, թո՜ղ դա,
Ատլանտյանն անցնելու ավելի համար միջոցներ կան»:
/ծիծաղ/
ՔԱ: Ճի՞շտ է, որ այս ամենն իրագործելու համար
պետք էր ի սկզբանե հանճար լինել:
ՌԲ: Դե, չեմ կարող ժխտել դա:
/ծիծաղ/
ՔԱ: Համարձա'կ եղեք, դուք Hardball-ի (քաղաքական) հարցազրույցին չեք:
ՔԱ: Մի՞թե դուք դպրոցում վատ աշակերտ չեք եղել:
ՌԲ: Ես դիսլեքսիա ունեի և դպրոցական առարկաներից գլուխ չէի հանում:
Ես հաստատ կձախողեի IQ թեստերը:
Դա էր պատճառներից մեկը, որ ես թողեցի դպրոցը 15 տարեկանում:
Եւ եթե ինձ ինչ-որ բան չի հետաքրքրում` ես այն չեմ կարող հասկանալ:
Դիսլեքսիա ունեցողը հաճախ
բավականին տարօրինակ դրություններում է հայտնվում:
Ուզում եմ ասել, որ ղեկավարելով
Եվրոպայի ամենախոշոր մասնավոր ընկերությունների խումբը
ես չգիտեի եկամուտի և շահույթի տարբերությունը:
Եւ խորհրդի ժողովները ինձ համար բավականին զավեշտալի էին:
/ծիծաղ/
Իսկ դա լավ է, թե՞ վատ:
Մարդիկ հիմնականում կասեին, որ վատ է:
ՔԱ: Իսկ, ճշտման համար հարցնեմ, 25 միլիարդը դա համախառն եկամուտն է, չէ՞:
/ծիծաղ/
ՌԲ: Հուսամ դա շահույթն է, իրականում ունենալով...
/ծիծաղ/
Կռահեցի:
ՔԱ: Ոչ, հավաստիացնում եմ, դա եկամուտն է:
/ծիծաղ/
ՌԲ: Երբ իմ 50 տարեկանը լրացավ, ինչ-որ մեկն ինձ հանեց ժողովի սենյակից և ասաց
«Տեսեք, Ռիչարդ, ահա... թույլ տվեք մի դիագրամ նկարել...
սա մի ցանց է ծովում
և ծովից ձկներին հանում են այս մեծ ցանցով:
այս փոքր ցանցում մնացածը դա շահույթն է,
մնացած ամեն ինչ ուտում են»:
Եւ ինձ վերջապես հասավ ամեն ինչ (բառախաղ: "net"= 1.ցանց, 2.զուտ եկամուտ)
/ծիծաղ/
/ծափահարություններ/
ՔԱ: Իսկ դպրոցում, բացի նրանից որ Դուք
բավականին հետ էիք մնում առարկաներից...
Դուք նաև կրիկետի և ֆուտբոլի թիմերի ավագ էիք
ու փաստորեն բնական առաջնորդ էիք,
բայց դրա հետ մեկտեղ նաև ապստամբ էիք, կամ ինչպես...
ՌԲ: Այո, ես ավելի շատ ընդգծված անհատականություն էի
բայց, բարեբախտաբար սպորտում հաջողակ էի, այնպես, որ
կար առնվազն մի բան, որով կարող էի առաջ անցնել մնացածներից դպրոցում
ՔԱ: Եւ որոշ տարօրինակ բաներ տեղի էին ունեցել Ձեր ավելի վաղ մանկությունում
Նկատի ունեմ Ձեր մոր հետ կապված պատմությունը, որը
ասում են, որ 4 տարեկան հասակում Ձեզ թողել է դաշտում ասելով` «Դե, ոտքով կհասնես տուն»
Իրականում այդպե՞ս է եղել:
ՌԲ: Գիտեք, նա կարծում էր, որ
մենք պետք է կարողանայինք սեփական ուժերի վրա հույս դնել դեռ վաղ մանկությունից:
Նա այնպիսի բաներ էր մեր գլխին բերում, որոնց համար նրան հիմա կձերբակալեին,
ինչպես օրինակ հանում էր մեզ մեքենայից
ու ասում, որ ինքներս գտնեինք տատիկի տան ճանապարհը
երբ մի 8 կիլոմետր դեռ կար այնտեղ հասնելուն:
Արդյունքում մենք հրաշալի երկար հեծանիվային արկածներ էինք ունենում:
Եւ մեզ չէր թույլատրվում հեռուստացույց և նման բաներ դիտել:
ՔԱ: Իսկ դա ինչո՞վ էր ռիսկային:
Այստեղ շատ մարդիկ կան, ովքեր հարուստ են, ունեն երեխաներ
և կանգնած են այն երկընտրանքի առջև, թե ինչպես նրանց դաստիարակել
Տեսնելով այս մեծացող սերունդը, արդյոք կարծու՞մ եք, որ
նրանք շատ փայփայված են մեծանում և չեն գնահատում այն ինչ ունեն,
և այդպիսի «արտոնված» մի սերունդ է մեծանում
ՌԲ: Ոչ, կարծում եմ, երեխաներին դաստիարակելու համար
նրանց պետք է պարուրել սիրով, գովասանքով և խանդավառությամբ:
Ես չեմ կարծում որ կարելի է երեխաներին չափից շատ երես տալ:
ՔԱ: Դե Ձեր օրինակը այնքան էլ վատը չի, ես կասեի...
Ձեր դպրոցի տնօրենը ասել էր, որ
Դուք կարծես ինչ-որ առեղծված լինեիք դպրոցում
նա ասեց, որ Դուք կամ միլիոնատեր եք դառնալու, կամ էլ բանտում եք հայտնվելու,
և ես վստահ չեմ, թե որ մեկը
ո՞ր մեկը առաջինը պատահեց:
/ծիծաղ/
ՌԲ: Դե, երկուսն էլ պատահել են, բայց կարծեմ առաջինը բանտ ընկա:
Ինձ մեղադրանք էին ներկայացրել Բրիտանիայի երկու շատ հին օրենքներով`
1889 թվի Վեներական հիվանդությունների մասին օրենքի խախտման
և 1916 թվի Անպատշաճ գովազդի մասին օրենքի խախտման համար:
Առաջին դեպքում` «վեներական հիվանդություն» բառի հրապարակավ հիշատակման համար...
մենք մի կենտրոն ունեինք, որտեղ օգնում էինք խնդիրներ ունեցող երիտասարդների:
Եւ երիտասարդների խնդիրներից մեկը հենց վեներական հիվանդություններն են:
Եւ մի հին օրենք կա, որն ասում է, որ
չի կարելի հիշատակել «վեներական հիվանդություն» անվանումը տպագիր կամ հրապարակային կերպով:
Ոստիկանությունը թակեց մեր դուռը և ասեց, որ պատրաստվում է մեզ ձերբակալել
եթե մենք շարունակենք հիշատակել վեներական հիվանդություն բառը:
Մենք դարձրեցինք «սոցիալական հիվանդություններ»
ինչից հետո մեզ սկսեցին դիմել պզուկների և այդպիսի բաների համար,
եւ վեներական հիվանդությամբ ոչ մեկ այլևս չէր դիմում:
Այդպես, մենք հետ փոխեցինք անվանումը «վեներականի» և մեզ ձերբակալեցին:
Այնուհետև եղավ «մոռացեք ձվերը, գալիս են սեքս-ատրճանակները (Սեքս Պիստոլսը)»
ոստիկանությունը որոշեց, որ «ձվեր» բառը կոպիտ է և մեզ ձերբակալեցին
Sex Pistols-ի ալբոմում այդ բառը օգտագործելու համար:
Դատարանում մեզ պաշտպանում էր դրամատուրգ Ջոն Մորթիմերը:
Նա խնդրեց ինձ գտնել մի լեզվաբանության մասնագետի
որը կարող էր բերել *** («ձվեր») բառի տարբեր սահմանումներ:
Ես զանգեցի Նոթինգհեմի Համալսարան
և խնդրեցի միացնել լեզվաբանության դասախոսի հետ:
Նա ասաց, որ ***-ը «ձվերի» հետ ոչ մի կապ չունի:
*** բառը 18-րդ դարում հոգևորականների կեղծանուն էր:
/ծիծաղ/
Եւ շարունակեց. «Ավելին, ես ինքս հոգևորական եմ»:
Ես ասացի. «Դեմ չէի՞ք լինի դատարանում հանդես գալ»:
Նա ասաց. «Հաճույքով»:
Ապա նա ասաց. «Ուզու՞մ եք ես կրեմ իմ հոգևորականի օձիգը»:
Ես ասացի. «Դա ուղղակի կլիներ.. այո՜ խնդրում եմ»:
/ծիծաղ/
ՔԱ: Հիանալի է:
ՌԲ: Եւ մեր հիմնական վկան պնդում էր, որ արտահայտության իմաստը
«Մոռացեք տերտերին, այստեղ է Sex Pistols-ը»
/ծիծաղ/
Եւ դատավորը դժկամությամբ, բայց մեզ անմեղ ճանաչեց:
/ծիծաղ/
ՔԱ: Սա ցնցող է:
/ծափահարություններ/
Իսկ ո՞րն է Ձեր հաջողության հակառակ կողմը:
Շատերը պնդում են, որ հնարավոր չէ
որ ինչ-որ մեկը ստեղծի այսպիսի մեծ քանակությամբ բիզնեսներ
առանց այլ մարդկանց դավաճանելու, և խարդախության
և կեղտոտ գործերի:
Ձեզ մեղադրում էին անգութ լինելու մեջ:
Ինչ-որ մեկը մի գարշելի կենսագրություն է գրել Ձեր մասին:
Ո՞րն է ճիշտը: Այնտեղ որևէ ճիշտ բան կա՞:
ՌԲ: Ես չեմ կարծում, որ այն կարծրատիպը
թե բիզնեսմենը բարձրանում է ուրիշների գլուխների վրայով
իրականությանը համապատասխանում է:
Կարծում եմ, որ եթե մարդկանց լավ վերաբերվես
մարդիկ նույն կերպ կպատասխանեն, նույնիսկ ավելի լավ կլինեն:
Ու կարծում եմ, որ մարդու կյանքում կարևոր դեր ունի բարի համբավը
քանի որ աշխարհը փոքր է:
Եւ ես կարծում եմ, որ հաջողակ բիզնես առաջնորդ դառնալու
ամենալավ միջոցը դա մարդկանց հետ արդար և անկեղծ լինելն է
և ինձ հաճելի է մտածել, որ մենք այդպես ենք առաջնորդվում Վիրջինում:
ՔԱ: Իսկ այն մարդիկ, որոնք Ձեզ սիրում են և որոնք տեսնում են Ձեզ ծախսելուց...
այսպիսի նոր նախագծերով տարվելուց
և կարծես թվում է, որ Դուք առանց նոր բաներ սկսելու չեք կարող:
Հերթական նոր միտքը` և Դուք ողջ ուժերը ներդնում եք այնտեղ:
Պե՞տք է հավասարակշռություն պահել կյանքում:
Ինչպես է Ձեր ընտանիքը վերաբերվում նրան,
երբ Դուք մի նոր մեծ բան եք սկսում:
ՌԲ: Ես նույնպես կարծում եմ, որ հայր լինելը բացառապես կարևոր է,
և սկսած այն ժամանակվանից երբ երեխաները փոքր էին,
երբ նրանք արձակուրդ են գնում` ես էլ եմ նրանց հետ գնում:
Այդպիսով մենք մոտ երեք ամիս միասին ենք անցկացնում:
Ինձ դուր է գալիս տեղյակ լինել իրենց գործերից: Մենք երջանիկ ենք, որ
ունենք մի փոքրիկ կղզի Կարիբյան ծովում և կարող ենք
տանել նրանց այնտեղ և նաև կանչել մեր ընկերներին,
և կարող ենք խաղալ միասին,
բայց, միաժամանակ ես կարողանում եմ տեղյակ լինել թե ինչ է կատարվում:
ՔԱ: Վերջին տարիներին Դուք սկսեցիք խոսել
«կապիտալիստական մարդասիրության» մասին:
Ի՞նչ է դա:
ՌԲ: Կապիտալիզմը այնպիսի համակարգ է, որն իրեն արդարացրել է:
Դե դրա այընտրանքային համակարգը` կոմունիզմը, չգործեց:
Կապիտալիզմի խնդիրը կայանում է նրանում,
որ ծայրահեղ հարստությունը բաժին է հասնում փոքր քանակությամբ մարդկանց,
իսկ դրա հետ միասին գալիս է ծայրահեղ պատասխանատվություն:
Կարծում եմ, որ կարևոր է, որ այն անհատները
որոնք հայտնվում են բարենպաստ իրավիճակում, ոչ թե սկսեն մրցել
ավելի ու ավելի մեծ նավերի և մեքենաների համար,
այլ օգտագործեն այդ փողը կամ նոր աշխատատեղեր ստեղծելու
կամ ուղղեն աշխարհի խնդիրների լուծմանը:
ՔԱ: Եւ որո՞նք են այն խնդիրները, որ Ձեզ ամենաշատն են անհանգստացնում
և որոնց վրա Դուք պատրաստ եք միջոցներ ուղղել:
ՌԲ: Դե... շատ խնդիրներ կան:
Օրինակ գլոբալ տաքացումը մարդկության համար մեծ վտանգ է ներկայացնում
և մենք շատ ժամանակ և ջանք ենք ներդնում,
որ ա) այլընտրանքային վառելիք ստեղծվի
և բ) մենք մի մրցանակ ենք սահմանել, որ եթե
մեզ չհաջողվի գտնել այլընտրանքային վառելիք,
կամ, եթե մենք չկարողանանք արագորեն նվազեցնել
ածխածնի արտանետումների քանակը և հասնենք անդառնալի շեմին
մենք պետք է խրախուսենք մարդկանց, որ հնարեն միջոց
որը թույլ կտա դուրս հանել ածխածինը երկրի մթնոլորտից:
Ասեմ, որ մինչ այժմ այդ ուղղությամբ ոչ մեկ չէր աշխատում
այսպիսով մենք ուզեցինք, որ մարդիկ...
աշխարհի լավագույն ուղեղները սկսեն մտածել դրա մասին,
մենք փորձում ենք երկրի մթնոլորտից
մեթանը նույնպես դուրս հանել:
Եւ մոտ 15,000 մարդ հայտ է ներկայացրել,
ասելով, որ նրանք ցանկանում են փորձել:
Եւ միայն մեկ լուծում արդեն հերիք է, այնպես որ մենք լիահույս ենք:
Քա: Եւ Աֆրիկայում ևս մի քանի նախագիծ ունե՞ք:
ՌԲ: Այո, մենք հիմնում ենք այսպես կոչված
«ղեկավարման շտաբ», որը թերևս սխալ բառ է
միգուցե հետո փոխենք... այնուամենայնիվ դա ղեկավարման շտաբ է,
որտեղ փորձվում է կոորդինացվել Աֆրիկայում տեղի ունեցող բոլոր հարձակումները
և Աֆրիկայի բոլոր բազմաթիվ սոցիալական խնդիրները,
փորձելով գտնել լուծումների լավագույն մոդելները:
Այսպես օրինակ
Աֆրիկայում մի բժիշկ բացահայտել է, որ
24 ամսեկան հղի կնոջը հակառետրովիրուսային դեղեր տալուց հետո
երեխան ծնվելիս ՁԻԱՀ-ով վարակված չի լինի:
Այսպիսով, այս տեղեկատվության տարածումը
ողջ Աֆրիկայով` կարևոր է:
ՔԱ: «Կառավարման շտաբը» հնչում է... բավականին հզոր և դրամատիկ:
Կա՞ արդյոք վտանգ, որ Արևմուտքին հատուկ գործարար «հերոսները»
այնպես ոգևորվեն որ... չէ՞ որ կան մարդիկ, որոնք կարծում են, որ եթե միտքը կա
ապա այն պետք է իրագործել, և խորապես հավատում են
որ ի զորու են փոխել աշխարհը:
Կա՞ վտանգ, որ կգնանք Աֆրիկա կամ նման տեղ և կասենք
«Այս խնդիրը պետք է լուծել և մենք կանենք դա,
ունենալով այսքան միլիարդ դոլարներ և այլն և այլն...»
Միտքը շատ լավն է: Իսկ իրականում իրադրությունն ավելի բարդ է, ինչից հետո
արդյունքում մի մեծ խառնաշփոթ է ստացվում: Դա Ձեզ անհանգստացնո՞ւմ է:
ՌԲ: Առաջինը` այս կոնկրետ դեպքում մենք
աշխատում ենք կառավարության հետ:
ՀԱՀ (այն ժամանակվա) նախագահ Թաբո Մբեկին իր խնդիրներն ուներ
ՁԻԱՀ-ի և ՄԻԱՎ-ի միջև գոյություն ունեցող կապն ընդունելու համար, սակայն
դա, խնդիրը լուծելու նրա միջոցն է և նրան քննադատելու փոխարեն
սա մի միջոց է նրա և նրա կառավարության հետ աշխատելու համար:
Կարևոր է, որ եթե մարդիկ գնում են Աֆրիկա և փորձում են օգնել,
կիսատ չթողնեն գործը լքելով այն մի քանի տարուց:
Հարկավոր է հետևողական լինել:
Կարծում եմ, որ գործարար առաջնորդները կարող են բերել իրենց ձեռնարկատիրական նոու-հաուն
և օգնել կառավարություններն այլ կերպ մոտենալ խնդիրներին:
Օրինակ, մենք Աֆրիկայում կլինիկաներ ենք կառուցում,
որտեղ անվճար բաժանելու ենք
հակառետրովիրուսային դեղեր, և անվճար բուժում տրամադրելու
տուբերկուլյոզի և մալարիայի դեմ:
Սակայն մենք փորձում ենք այդ կլինիկաները նաև ինքնաապահովման ուղու վրա դնել
այնպես, որ մարդիկ վճարեն բուժման այլ ասպեկտների համար:
ՔԱ: Շատ ցինիկներ Ձեր կամ Բիլ Գեյթսի մասին կարող են ասել, որ
այս ամեն ինչի շարժիչ ուժ է հանդիսանում
ճիշտ իմիջ ունենալու և մեղքերից խուսափելու ցանկությունը
և ոչ թե իրական մարդասիրական բնազդը:
Ինչպե՞ս կպատասխանեիք իրենց:
ՌԲ: Ես կարծում եմ, որ ամեն մեկը պետք է...
գիտեք, մարդկանց գործողությունների դրդապատճառները կարող են բազմատեսակ լինել
և կարծում եմ, երբ ես մահվան անկողնու վրա լինեմ
ես կուզեմ զգալ, որ ինչ-որ կարևոր դեր եմ ունեցել
այլ մարդկանց կյանքերում:
Դա կարող է եսասիրական է հնչում,
բայց ինձ այդպես են դաստիարակել:
Եթե ես կարող եմ
այլ մարդկանց կյանքը փոխել դեպի լավը
Ես պետք է դա անեմ:
ՔԱ: Քանի՞ տարեկան եք:
ՌԲ: Ես 56 եմ:
ՔԱ: Հոգեբան Էրիկ Էրիկսոնը ասում է, որ, ինչպես ես եմ հասկանում նրան`
30-40 տարեկանների ընթացքում մարդկանց առաջնորդում է
աճելու ցանկությունը, և հենց այնտեղ են նրանք իրենց իրագործված զգում
50-60 տարեկանում մարդկանց մոտ սկսում է գերակայել իմաստության
և ժառանգության որոնումը:
Թվում է, որ Դուք դեռևս ինչ-որ չափով
գտնվում եք որոնման փուլում,
և դեռ լի եք նոր անհավանական մտահաղացումներով:
Որքա՞ն եք մտածում ժառանգության մասին
և ինչպիսի ժառանգություն կուզենայիք թողնել:
ՌԲ: Ես չեմ կարծում որ ժառանգությանը շատ ուշադրություն եմ դարձնում
Գիտեք, ես կուզեի, որ... իմ տատիկը 101 տարի ապրեց,
այնպես որ կարծում եմ, ես դեռ մի 30-40 տարի ունեմ:
Ոչ, ես ուզում եմ ապրել կյանքը ըստ առավելագույնի
Եթե ես կարող եմ կարևոր դեր խաղալ
ես հույս ունեմ ես կկարողանամ դա անել:
Եւ այս պահին ամենադրական բաներից մեկը այն է,
որ կան Google-ի Սերգեյը և Լարրին,
որոնք լավ ընկերներ են:
Եւ, փառք Աստծո, կան այս երկուսը
ովքեր անկեղծորեն հոգում են աշխարհի մասին, այդպիսի հարուստ լինելով:
Եթե նրանք, իրենց հարստության հետ մեկտեղ չմտածեին աշխարհի մասին,
դա շատ մտահոգիչ կլիներ:
Գիտեք, նրանք աշխարհում շատ բան են փոխելու:
Եւ ես կարծում եմ, որ դա կարևոր է
ոչ մարդիկ, այդպիսի դիրքում գտնվելով` փոխեն աշխարհը:
ՔԱ: Դե, Ռիչարդ, երբ ես նոր սկսեցի բիզնեսով զբաղվել
ես ոչինչ չգիտեի դրա մասին և կարծում էի
ոչ բիզնեսմենները պետք է անողորմ լինեն
և դա է հաջողության միակ գրավականը:
Եւ դուք, իրականում ոգեշնչեցիք ինձ: Ես նայում էի Ձեզ և մտածում,
«ահա, նա կարողացել է անել դա, միգուցե կա այլ միջոց»:
Այսպիսով ուզում ենք շնորհակալություն հայտնել ոգեշնչման համար
և այսոր TED-ին գալու համար: Շնորհակալություն:
Շատ շնորհակալություն:
/ծափահարություններ/